Bu lông cường độ cao được sử dụng nhiều trong các ứng dụng đòi hỏi tải trọng cao như công trình xây dựng, các kết cấu thép. Để đảm bảo chắc chắn mối liên kết thì người dùng phải biết cách xiết bu lông cường độ cao hiệu quả.
Lực căng của bu lông cường độ cao
Cách xiết bu lông cường độ cao chịu ảnh hưởng bởi lực căng của bu lông được quy định trong các chỉ dẫn kỹ thuật hoặc bản vẽ thiết kế. Lực căng này thường có giá trị bằng với lực chịu kéo tối đa mà bu lông có thể chịu được khi bị vặn xoắn, ứng với ứng suất khoảng 70% cường độ kéo đứt.
Mỗi loại bu lông sẽ có giá trị lực căng trước khác nhau.
Bảng 1: Lực căng trước tối thiểu theo tiêu chuẩn Mỹ AISC
Bảng 2: Lực căng trước danh nghĩa theo tiêu chuẩn Đức DIN 18800 – 7: 2001-12 cho bu lông cấp bền 8.8 và 10.9 (kN).
Bảng 3: MOMEN xoắn để xiết Ecu cho bu lông cường độ cao bằng thép A325
>> Bài viết liên quan: Tiêu chuẩn của bu lông cường độ cao
Các phương pháp xiết bu lông cường độ cao tại Việt Nam
Để đạt được lực căng trước như theo tiêu chuẩn DIN, Đức hay tiêu chuẩn Mỹ AISC, thì ở Việt Nam ta hay dùng các cách xiết bu lông cường độ cao sau:
Phương pháp clê lực
Nguyên lý của phương pháp là ứng với một lực căng nhất định của mỗi loại bu lông, thì ta có một mô men xoắn là cơ sở để xiết êcu với giá trị xác định không đổi. Giá trị của các mô men xiết này bạn có thể tra bảng hoặc tính toán theo công thức M = k x P x D
Trong đó:
M là mômen xiết (Nm);
P là lực căng trong bulông (kN);
D là đường kính bu lông (mm);
k là một hệ số xác định, có giá trị từ 0,12 đến 0,20 căn cứ vào từng loại bu lông
Khi dựng lắp tại công trường, người ta dùng dụng cụ là clê lực để xác định mô men xiết. Tuy nhiên phương pháp này thường không chính xác bởi quan hệ giữa mô men xiết và lực căng trước của bu lông phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
Phương pháp quay thêm êcu
Đây là cách xiết bu lông cường độ cao khá đơn giản, được dùng theo các tiêu chuẩn Châu Âu. Trong đó, bu lông, êcu và vòng đệm được lắp xiết chặt bằng dụng cụ thông thường để không còn khe hở giữa các bản thép của mối nối. Sau đó, êcu được xiết chặt thêm bằng cách quay êcu thêm khoảng 1/3 vòng, 2/3 vòng… Việc quay thêm êcu có tác dụng tạo độ giãn dài để tạo ra lực căng tương ứng trong bu lông.
Phương pháp đo lực trực tiếp
Sử dụng các thiết bị đo trực tiếp lực căng của êcu sau khi xiết cụ thể là:
a) Dùng bu lông hai đầu (bu lông lực kéo khống chế)
Bu lông 2 đầu có cấu tạo đặc biệt với đầu ren của bu lông có một chốt nhỏ ở đầu có các rãnh dọc, giữa phần đầu và phần thân có ren của bu lông có một rãnh ngang quanh chu vi của thân bu lông. Muốn xiết bu lông này cần phải sử dụng clê có hai chụp cặp đồng trục, chụp cắt ngoài bao quanh êcu và chụp cặp phía trong giữ phần chốt. Để xiết bu lông thì 2 chụp cặp này quay theo hướng ngược chiều nhau. Momen xoắn sẽ được tạo ra bởi sự ma sát của ren bu lông và êcu, giữa vòng đệm và êcu thẳng được khả năng chống xoắn cắt lúc này chốt bị cắt rời khỏi bu lông tại rãnh ngang.
b) Dùng vòng đệm có nhíp
Khi xiết bu lông lực căng sẽ gây ra lực ép giữa êcu và các vấu nhỏ trên vòng đệm. Ta đo khoảng hở còn lại giữa vòng đệm và êcu để biết lực căng trong bu lông.
Trên đây là những cách xiết bu lông cường độ cao thường dùng ở Việt Nam. Mong rằng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ về cách xiết để tạo ra sự chính xác khi thi công bu lông cường độ cao ở những trường hợp cụ thể. Đừng quên theo dõi website https://bulonginox.vn/ để cập nhật những thông tin về bu lông ốc vít khác bạn nhé.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét